donya-k

دهان اولین قسمت لوله گوارش است. حفره دهان از لبها شروع و به حلق محدود می شود. دندانها داخل حفره دهان قرار دارند. دندانها در حاشیه فک بالا و پایین به طور منظم قرار گرفته اند. دندانها عضو بسیار سخت و سفیدرنگی هستند که باعث زیبایی صورت و لبهای انسان می شوند و در تغییر حالات روحی انسانها بخصوص در لبخند و تبسم و ایجاد چهره ای مهربان، نقش بسیار مهمی ایفاء می کنند. دندانها در عمل هضم و جویدن غذا که بخشی از وظیفه دستگاه گوارش است، نقش اساسی به عهده دارند؛ به طوری که می توان گفت تقریبا 32 عمل هضم غذا توسط دندانها و در حفره دهان صورت می گیرد. وجود دندانها به علت نظم و تقارن خاصی که دارند در ایجاد صوت و تکلم نیز حائز اهمیت بسزایی است؛ به طوری که افراد بی دندان در موقع صحبت کردن، کلمات و جملات را به صورت نامفهوم تلفظ می کنند.

رویش اولین دندانها
دندانها به دو دسته تقسیم می شوند: 1ـ دندانهای شیری 2ـ دندانهای دائمی. دندانهای شیری در سن جنینی یعنی قبل از تولد در داخل فک جنین به وجود آمده و تا قبل از 6 سالگی در داخل فک پنهان باقی می مانند و گاهی به ندرت اتفاق می افتد که نوزاد با چند عدد دندان شیری به دنیا می آید و باعث تعجب و حیرت اطرافیان می شود. ولی معمولاً 6 ماه پس از تولد این دندانهای شیری آشکار می شوند و رشد نموده بیرون می آیند. دندانهای شیری معمولاً از جلو به سمت عقب و از پایین به بالا شروع به رشد کرده و آشکار می شوند. بنابراین دندانهای شیری از 6 سالگی شروع به رویش کرده و تا پایان بیست و هفت ماهگی تعداد دندانهای شیری به 20 عدد می رسند. در این موقع تعداد دندانهای شیری تکمیل شده است. دندانهای شیری از حدود 6 ماهگی شروع به لق شدن و افتادن می کنند و به تدریج دندانهای دائمی جایگزین آنها می شوند. این روند تا 12 سالگی ادامه می یابد. تعداد دندانهای دائمی 32 عدد است که 28 عدد آنها بین 6 سالگی تا 12 سالگی رشد می کنند و تعداد 4 عدد آنها که به دندانهای عقل موسومند، پس از 18 سالگی رشد می کنند، و همان طور که می دانید، هر دندان دارای سه قسمت است: 1ـ تاج دندان 2ـ گردن دندان 3ـ ریشه دندان.

آیا دندانهای شیری نیاز به
مراقبت دارند؟

متأسفانه موضوع بسیار مهمی که معمولاً والدین و کودکان به آن توجه نمی کنند و به عبارت دیگر غفلت می کنند، رعایت بهداشت دهان و دندان کودکان است. واقعیت تلخ این است که برخی از مردم معتقدند که دندانهای شیری به دلیل اینکه موقتی هستند نیازمند مراقبت و مسواک زدن نیستند و در صورتی که خراب شوند و به اصطلاح دچار پوسیدگی شوند، نباید هزینه ای صرف ترمیم آنها کرد! متأسفانه به خاطر همین باور غلط بسیاری از کودکان دچار پوسیدگی شدید و زودرس دندانها می شوند و این موضوع منجر به سوء تغذیه کودک می شود. چرا؟

همان طور که گفتیم تقریبا 32 عمل هضم در حفره دهان صورت می گیرد بنابراین کودکی که دارای یک سری دندانهای پوسیده است، یا از دندان درد به خود می پیچد یا قادر به جویدن مناسب غذا نمی باشد این موضوع برای کودکی که در سریعترین دوران رشد جسمی خود قرار دارد بسیار خطرناک است و بر رشد جسمانی کودک اثر نامطلوب و سوء می گذارد.

حال ببینیم پوسیدگی
دندان چیست؟

در زمانهای قبل و امروزه، کم و بیش پوسیدگی دندان را به معنی کرم خوردگی دندان می دانستند. این موضوع یعنی کرم خوردگی دندان اصطلاح غلطی است که در جامعه مرسوم شده است. پوسیدگی دندان به تخریب نسوج سفت و سخت دندان گفته می شود که در نتیجه ایجاد محیط اسیدی توسط میکروبها در حفره دهان اتفاق می افتد و اگر پوسیدگی دندان پیشرفته باشد، باعث دردهای شدید می شود. متأسفانه پوسیدگی دندان در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی بسیار بیشتر از بزرگسالی است. پوسیدگی دندان بیماری شایع جهان سوم است و بیش از 95% افراد جوامع بشری از آن رنج می برند.

عوامل مؤثر در پوسیدگی
دندانها را بهتر بشناسیم.

قبل از اینکه به شناخت عوامل مؤثر در پوسیدگی دندانها بپردازیم، با توجه به علائمی می توانیم به وجود پوسیدگی دندانها پی ببریم:

1ـ وجود لکه های سیاه یا قهوه ای پررنگ روی دندانها

2ـ احساس درد در موقع خوردن غذا

3ـ احساس درد خود به خودی در ناحیه دندانها در پوسیدگی پیشرفته و یا احساس دندان درد در موقع جویدن و خوردن غذا

4ـ حساسیت دندانها نسبت به سرما و گرما و مواد غذایی بخصوص شیرینی جات

چه عواملی زمینه ساز
پوسیدگی دندانهاست؟

1ـ سن:
همان طور که متذکر شدیم پوسیدگی دندانها در سنین طفولیت، نوجوانی و جوانی بیشتر و شدیدتر است. بنابراین سن یکی از عوامل مؤثر در پوسیدگی دندانهاست و اگر برای مراقبت از دندانها به کودکان آموزش صحیح داده شود و مرتبا مسواک زده شود، به طور مؤثری می توان از پوسیدگی دندانها پیشگیری نمود.

2ـ ارث:
دندانها نیز مثل سایر اعضاء بدن و خصوصیات جسمی و حتی روانی تحت تأثیر عوامل ژنتیک و وراثتی قرار می گیرند. جنس و استحکام دندانها، اندازه آنها و حتی نظم و ترتیب قرار گرفتن آنها و زمان رویش دندانهای شیری و دائمی، همه اینها، توسط عوامل وراثتی تعیین می شوند. در بسیاری از خانواده ها به دلیل همین مسائل ارثی دندانها سالم تر و زیباتر به نظر می رسند و دیرتر دچار پوسیدگی می شوند.

منبع:/hawzah.